Dünyayı değiştirecek 6 projede bir Türk'ün de imzası var | | |
Amerika’da dünyayı değiştirecek 6 fikir arasında genç Türk bilim adamı
Cafer Yavuz’un projesi de gösterildi. Ünlü magazin dergisi Esquire
tarafından yapılan listeye giren, “The pollution magnet / Kir
mıknatısı” adlı proje ile içme sularındaki kirlilik çok ucuz ve basit
bir metotla temizleniyor.
Buluşun hayata geçmesi halinde milyonlarca insan daha temiz su
içebilecek. Bangladeş’te her yıl 82 milyon insanın arsenikli suyun
sebep olduğu kanserden hayatını kaybettiğini belirten dergi, Türk bilim
adamı Cafer Yavuz’un da aralarında bulunduğu Profesör Vicki Colvin
başkanlığındaki ekibin, suyu temizlemek için yeni, kolay ve ucuz bir
yöntem bulduğunu yazdı.
Hiç elektrik kullanılmadığı için köydeki insanların bile rahatlıkla
kullanabileceği metot, şu anda kullanılan yöntemlerden çok daha etkili.
Dünyayı değiştirecek 6 düşüncenin tanıtıldığı yazıda, Rice
Üniversitesi’nde çalışan kimya, kimyasal ve biomoleküler profesörü ve
ekibinin daha büyük planları olduğu belirtilerek, su temizleme
sisteminin çalışmada ilk basamak olduğuna dikkat çekildi. Türk bilim
adamı Yavuz, proje ile ilgili bilgi verirken, “Eski çalışmadan farkı
manyetik nano parçacıklar demir pası ve sabundan elde ediliyor. Bu
yöntemle maliyet düşüyor.” dedi.Nanoteknoloji Projesi’ne göre sudaki
arsenik, saç telinin 5 binde biri büyüklüğünde demir oksit parçacıkları
ile temizlenecek. 12 nanometre çapındaki parçacıkların zehirli
maddeleri bugün kullanılan filtrelerden yüz ile bin kat arasında daha
etkili arındırması hedefleniyor. Cafer Yavuz, projesini şöyle
anlatıyor: “Rice Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü, içme sularında
çok ciddi problem olan arsenik (3 ve 5 arsenatlar) üzerine yoğunlaştı.
Suları temizlemek için demir oksit kullanıyorlardı; ama sorunları
vardı. Çok fazla atık ortaya çıkıyor ve emildikten sonra geriye salma
olayı vardı. Onların kullanabileceği halde hazırlayıp onlara
malzememizden sunduk. Sonuç harikaydı.”Cafer Yavuz, İzmir Yamanlar
Koleji’nde okurken katıldığı yurtdışı yarışmalarda bir gümüş ve bir
bronz madalya kazandı. 2001 yılında ODTÜ Kimya’dan mezun olan Yavuz,
ODTÜ’yü 40 yıllık tarihinde Prof. Dr. Engin Akkaya’dan sonra 3 yılda
bitiren ikinci kişi oldu.
Yazar: esin arda